Najstarsze ślady osadnictwa na tym terenie pochodzą z około 2500 r. p. n. e. Wówczas stwierdzono występowanie tu ludzi, którzy prowadzili koczowniczy tryb życia, hodowali bydło, uprawiali ziemię, polowali w pobliskich lasach i łowili ryby[1].
Pierwsza historyczna wzmianka o miejscowości pochodzi z 1250 roku, wówczas wymieniona jest ona jako Chranstava. Na przełomie wieków wieś występuje kolejno w formach: Cranstava, Chranstawa, Cranstowa, Cranstow, Cranstana, Cranst. W dokumentach z XVIII wieku pojawiają się nazwy Klarenkranst dla Chrząstawy Wielkiej i Marienkranst dla Chrząstawy Małej. W 1937 roku zamieniono końcówkę –kranst na –wald i od tej pory używano nazw Klarenwald i Marienwald. W 1946 roku wieś określano mianem Chrząstowa Wielka i Chrząstowa Mała. Dopiero od 2000 roku miejscowość zwie się Chrząstawa[2]. Nie można jednoznacznie stwierdzić skąd pochodzi nazwa miejscowości. Niektóre źródła mówią, że jej brzmienie wywodzi się od niewielkiej rzeki zwanej w przeszłości Chrzastawą, a obecnie Graniczną[3]. Inne badania wskazują na to, że nazwa pochodzi od słowa chrzan, chrząszcz lub chrząstka jako określenie rośliny będącej rodzajem skrzypu, który porasta rzekę. Jeszcze inne źródła uznają prawdopodobieństwo pochodzenia nazwy od łacińskiej formy cristan, tzn. krzyż[4].
Najstarszy dokument, w którym pojawia się wzmianka o Chrząstawie Małej (Chranstava) to akt zakupu owej miejscowości przez Klasztor Kanoników Regularnych Najświętszej Marii Panny na Piasku w 1250 roku. Natomiast pierwsza wzmianka o Chrząstawie Wielkiej pochodzi z 1327 roku i dotyczy jedynie istnienia lasu Chranstow wokół miejscowości. Dopiero w 1336 roku miejscowość opisana zostaje jako Cranstow. Z dokumentu z 1353 roku dowiadujemy się, że Chrząstawa Wielka wraz z otaczającymi ją lasami, została przekazana Klasztorowi Wrocławskich Klarysek[5].
Historia nie zawsze była łaskawa dla tej miejscowości… W 1428 roku Chrząstawa uległa zniszczeniu w wyniku najazdu husyckiego, a 10 lat później została ponownie niepokojona z powodu nieudanej wyprawy Władysława Warneńczyka, który pomagał swojemu bratu w zajęciu czeskiego tronu. Wioska została wówczas zrabowana przez wojska królewskie. W wyniku zmiany przynależności państwowej Śląska (1526 rok), Chrząstawa znalazła się pod rządami austriackich Habsburgów, ale jeszcze wtedy nie wiązało się to z brutalną germanizacją. Wielu mieszkańców wsi znajdujących się w okolicy Wrocławia posługiwało się wyłącznie językiem ojczystym. Z dokumentów wynika, że 1/3 ludności Chrząstawy Małej mówiła w języku polskim. Niestety brak jest danych dotyczących Chrząstawy Wielkiej[6].
W następstwie wojny śląskiej z 1742 roku, która zakończyła się zwycięstwem króla pruskiego Fryderyka II, Śląsk ponownie zmienił przynależność – od tej pory Dolny Śląsk, hrabstwo kłodzkie i część Górnego Śląska przeszło pod władanie pruskie. Pokój jednak nie trwał długo: w 1744 roku wybuchła II wojna śląska, a później kolejna walka zbrojna nazwana wojną siedmioletnią (1756-1763). W 1830 roku obie wsie przynależały do powiatu wrocławskiego (Powiat Breslau). Wówczas Chrząstawa Mała liczyła 280 mieszkańców zamieszkałych w 43 domach, a Chrząstawa Wielka obejmowała 738 mieszkańców w 194 domach. Obie wsie należały do parafii ewangelickiej w Laskowicach, zaś urząd pocztowy znajdował się w Oławie. W tym czasie w Chrząstawie Małej funkcjonowała tłocznia oleju oraz folwark, w którym zatrudniano robotników ze wsi. Natomiast w Chrząstawie Wielkiej działały dwie szkoły: ewangelicka i katolicka, które znajdowały się pod jurysdykcją inspekcji szkolnictwa z Wrocławia. W ten czas znacząca część młodzieży uczyła się zawodu w cechach rzemieślniczych[7].
Podczas I wojny światowej Chrząstawa Mała i Chrząstawa Wielka borykały się z problemami związanymi głównie z zaopatrzeniem. W niedługim czasie wprowadzono kartki na żywność i inne artykuły. Sytuacja po wojnie nie polepszyła się: nadal panował głód i niedostatek, a do tego pojawił się jeszcze chaos polityczny. Nie wcześniej jak w 1923 roku, zaraz po reformie walutowej, sytuacja uspokoiła się – w ten czas zaczęto dbać o rozwój osad[8].
Pomimo znajdujących się w pobliżu Chrząstawy zakładów zbrojeniowych oraz filii obozu koncentracyjnego Gross-Rosen w Jelczu to wydarzenia z II wojny światowej zdawały się omijać mieszkańców wsi. Taki stan utrzymywał się do 1945 roku, kiedy działania wojenne przesunęły się na teren Śląska w ramach operacji „Wisła-Odra”. W tym czasie jeden z Korpusu Piechoty należący do wojska Armii Czerwonej zajął Chrząstawę. Użytkowanie przez nich terenów wiejskich przybrało postać grabieży – plądrowano gospodarstwa, rabowano folwarki, wywożono różne urządzenia. Mieszkańców traktowano jak wrogów, mimo iż na spotkaniu „wielkiej trójki” w Jałcie ustalono, że ziemie śląskie należeć będą do Polski. Dopiero po konferencji w Poczdamie władza na terenach zajętych przez Armię stopniowo zaczęła przechodzić w polskie ręce[9].
W 1946 roku powstała gmina Dublany (Wojnów), w której skład weszły obie Chrząstawy. Miejscowości te zostały zasiedlone przez osadników imigrujących z różnych części kraju i zagranicy, a szczególnie z terenów wschodnich zwanych kresami. W tym samym roku w Chrząstawie Małej otworzono Agencję Pocztową, której kierownikiem był pan Antoni Korbiel. Dnia 1 września tego samego roku inspektor, pan Józef Tokarczyk, utworzył szkołę powszechną w Chrząstawie Wielkiej – pierwszym jej kierownikiem został pan Roman Mamiński, a nauczycielkami pani Maria Mamińska i pani Tekla Rudnicka. Wówczas mieszkańcy utrzymywali się z uprawy ziemi i hodowli zwierząt[10].
Obecnie Chrząstawa Mała i Chrząstawa Wielka położone są na terenie gminy Czernica w powiecie wrocławskim. Współcześnie coraz mniej mieszkańców zajmuje się uprawą roli, a w zamian za to prowadzą własną działalność gospodarczą. W obu miejscowościach osiedlają się głównie byli wrocławianie, którzy pragnąc uciec przed zgiełkiem miasta, nie rezygnują przy tym z bezpośredniego sąsiedztwa z nim. W Chrząstawie Małej zameldowanych jest 992 mieszkańców, a w Chrząstawie Wielkiej – 1010[11].